Kinematografizowanie awangardy. Budapeszt – Kraków – Berlin

Zapraszamy na kolejną odsłonę projektu dyscypliny/sztuki. Tym razem jest to otwarta konferencja "Kinematografizowanie awangardy. Budapeszt – Kraków – Berlin", która odbędzie się w Muzeum Fotografii w Krakowie 18-19 listopada.

Kinematografizowanie awangardy. Budapeszt – Kraków – Berlin
Muzeum Fotografii w Krakowie
ul. Rakowicka 22A
18–19 listopada 2023

Doświadczenie masowego kina oraz filmu eksperymentalnego zmieniało w pierwszych dekadach XX wieku myślenie o malarstwie, rzeźbie, literaturze, fotografii i fotomontażu. Możliwość rejestrowania ruchomego obrazu zdynamizowała ekspresję tradycyjnych mediów sztuki bądź, jak w przypadku teorii Władysława Strzemińskiego, doprowadziła do kontrastowego poszukiwania istoty malarstwa w bezruchu. Jednak zapośredniczenie nie było jednokierunkowe – tradycyjne media i ich odbiór nie mogły już być takie jak wcześniej, ale tak samo film, również ten awangardowy, poszukując swojej niezależności i tożsamości pozostawał w związku z innymi dziedzinami twórczości.

Dwudniowe wydarzenie składające się z wykładów, dyskusji i projekcji będzie próbą przyjrzenia się sztuce nowoczesnej z perspektywy filmowej. Wychodząc od greckiego źródłosłowu wyrazu kinematografia, chcemy zapisać awangardę w ruchu, pokazując siłę kinematograficznej percepcji i wyobraźni.

Niczym w teorii kina symultanicznego Lászla Moholya-Nagya nasza opowieść będzie miała charakter polifoniczny, a przenikały się w niej będą trzy środkowoeuropejskie głosy: węgierski, polski i niemiecki. Berlin jako jedna ze stolic DADA, miasto sportretowane przez Waltera Ruttmanna i wielkie centrum międzywojennego kina, oraz Budapeszt ze szkołą Műhely założoną przez Sándora Bortnyika, nazywaną węgierskim Bauhausem, zajmują oczywiste miejsca na mapie filmowej awangardy. Niestety zarówno w przestrzeni międzynarodowej, jak i w lokalnej pamięci historycznej krakowska awangarda filmowa pozostaje zjawiskiem zapomnianym. Nasze spotkanie będzie okazją do wpisania twórczości postaci takich jak Janusz Maria Brzeski, Kazimierz Podsadecki, Jalu Kurek, a po II wojnie światowej Andrzej Pawłowski, w symultaniczny obraz przemian sztuki tej części Europy.

Program

I dzień
10.30–10.40 dr Dominik Kuryłek, "Powitanie w imieniu MuFo"
10.40–10.50 Paweł Brożyński, słowo wstępne: "Reżyserzy, którzy czekają na swoje miasta"
10.50–11.50 Pokaz filmów
11.50–12.35 "Bauhausowcy i neoplastycy o filmie i kinie. Artykuły – dokumenty – scenariusze 1921-1936". Z prof. Andrzejem Gwoździem rozmawia Paweł Brożyński
12.35–13.20 Przerwa obiadowa
13.20–14.20 dr Sandra Neugärtner, "Abstrakcja w ruchu – przezwyciężenie tego, co przedmiotowe w czasie. Film abstrakcyjny niemieckiej awangardy"
14.20–14.50 Darek Foks, "O Wenus z Dessau"
14.50–15.00 Przerwa
15.00–16.00 Pokaz filmów
16.00–17.00 dr Márton Orosz, "Awangardowe sny na srebrnym ekranie. Węgierskie eksperymenty filmowe międzywojnia"
17.00–17.10 Przerwa
17.10 Pokaz filmu Mártona Orosza, "György Kepes. Interthinking Art + Science"

II dzień
10.30–11.30 Pokaz filmów
11.30–12.30 prof. Aleksander Wójtowicz, "Myślenie obrazami. Kino według Jalu Kurka"
12.30–13.00 Monika Kozień i Marta Miskowiec, "Filmowe epizody braci Karaś"
13.00–13.10 Przerwa
13.10–13.20 Pokaz filmów prof. Marcina Giżyckiego "Der Blaue Reiter" oraz "Gra w strzałki".
13.20–14.15 "Kino artystów i artystek Od Méliesa do Maciunasa" dyskusja o książce prof. Marcina Giżyckiego z udziałem prof. Agnieszki Taborskiej i Adama Trwogi. Prowadzenie: Paweł Brożyński
14.15-15.00 Przerwa obiadowa
15.00–15.30 Pokaz filmów Andrzeja Pawłowskiego "Kineformy" i "Professor Morpheo Cracoviensis".
15.30–16.15 "Dyskusja o Andrzeju Pawłowskim i (neo)awangardzie filmowej i fotograficznej". Z Grzegorzem Zygierem rozmawia Małgorzata Swaryczewska-Krzakiewicz.
16.15 Podsumowanie i zamknięcie konferencji. Wspólna rozmowa wszystkich uczestniczek i uczestników konferencji. Moderacja: prof. Andrzej Gwóźdź, Paweł Brożyński, Małgorzata Swaryczewska-Krzakiewicz.

Konferencji towarzyszył będzie pokaz transferów polaroidowych Marcina Giżyckiego w wyborze Agnieszki Taborskiej.

Pomysł: Paweł Brożyński

Produkcja, prowadzenie dyskusji: Paweł Brożyński, Małgorzata Swaryczewska-Krzakiewicz

Organizatorzy: Fundacja SPLOT, Muzeum Fotografii

Współpraca: Dom Norymberski

Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa

Patronat honorowy: Konsulat Generalny Węgier w Krakowie, Konsulat Generalny Niemiec w Krakowie, Związek Polskich Artystów Fotografików