731 - Szymon Durek

Kronika oraz Fundacja SPLOT zapraszają w sobotę 22 stycznia o godzinie 18.00 do Bytomia na otwarcie wystawy Szymona Durka "713" (Kronika, pokój do wynajęcia).  731 to numer japońskiej jednostki specjalnej utworzonej według oficjalnych danych na potrzeby uzdatnia wody podczas wojny chińsko-japońskiej.

W rzeczywistości oddział dowodzony początkowo przez dr Masaji Kitano, a później dr Shiro Ishii zajmował się prowadzeniem eksperymentów na ludziach, których okrucieństwo porównać można jedynie do zbrodni dr Mengele.

W obozie Pingfang (Mandżuria, okolice miasta Harbin) pracowało według różnych danych od kilkuset do kilku tysięcy osób. Laboratoria obozu były w stanie wyprodukować 300 kg bakterii dżumy i 800 kg bakterii duru brzusznego miesięcznie. Jedną z podstawowych metod badawczych jakimi posługiwali się zbrodniarze była wiwisekcja. Organy pobierano od więźniów. Ludzkie ciało stawało się przedmiotem testów wytrzymałości oraz badań objawów chorób, którymi zarażano więźniów. Działalność Pingfang zakończyła wkraczająca do Chin armia ZSRR. Po wojnie cześć zbrodniarzy pracujących w obozie otrzymała od stojącego na czele okupujących Japonię Aliantów generała MacArthura immunitet w zamian za przekazanie wyników badań Stanom Zjednoczonym. Wielu członków oddziału 731 zajęło eksponowane stanowiska na wyższych uczelniach, w zarządach spółek, ministerstwie zdrowia. Odpowiedzialny za zbrodnie dokonywane w Pingfang dowódca Armii Kwantuńskiej i kuzyn cesarza Japonii Takeda Tsuneyoshi, przewodniczył Japońskiemu Komitetowi Olimpijskiemu przygotowując XVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie w Tokio.

Wystawa 731 nie jest próbą prostego upamiętnienia Pingfang. Artysta proponuje własną opowieść, właściwie cały świat, w którym odtajnione i rozpowszechniane fakty mieszają się z jego fantazjami na temat odległych wydarzeń. 731 jako przypominanie – sobie i innym – oraz przepracowywanie tragicznej historii jest reprezentacją przeszłości i teraźniejszości jednocześnie. W prezentowanych makietach-instalacjach rozmywa się granica pomiędzy historią powszechną a historią prywatną. Dokument przeszłości staje się współczesną alegorią, a zaproponowana przez Durka alegoria dokumentem jego prywatnego doświadczenia czegoś, czego nigdy naprawdę nie doświadczył.

Szymon Durek (1986) – absolwent liceum plastycznego, obecnie studiuje na katowickiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach intermediów i malarstwa. Mieszka i pracuje w Bytomiu.

731
Szymon Durek
20.01-12.02.2011
Kronika
Bytom

kurator: Paweł Brożyński